Nieuwsbrief

7 Redenen voor Rio

Door de slingerstraatjes in een oldtimer-trammetje, wandelen door het tropisch regenwoud, panoramisch picknicken op de Suikerbroodberg en zonnebakken tussen de girls from Ipanema: Rio de Janeiro houdt je zomaar een week zoet. Voilà: voor elke dag een idee.

ZONDAG
Aan Jezus’ voeten

Letterlijk het hoogtepunt van Rio de Janeiro en hét symbool van de stad, dat overal bovenuit torent: op de top van de Corcovado, ‘de bochel’, staat Cristo Redentor ofwel Christus de Verlosser. Het bijna veertig meter hoge standbeeld in art deco werd vorig jaar verkozen tot een van de Zeven Nieuwe Wereldwonderen. Alleen al de cijfers zijn spectaculair: het beeld is van blote voeten tot kruin teen 38 meter hoog, de spanwijdte van de gestrekte armen is 28 meter en Christus weegt 1145 ton. Het beeld werd gebouwd voor het eeuwfeest van de Braziliaanse onafhankelijkheid in 1922, maar was pas tien jaar later klaar.

Dat kwam ook door de mooie, maar afgelegen ligging op de 710 meter hoge top van de Corcovado, en ook nu nog is het een gedoe om er te komen. Een taxi is de makkelijkste manier, die zet je meteen af bij de roltrap naar Christus. Leuker is de omweg: per bus van de stad naar het Estaçao Cosme Velho, waar een tandradtreintje door een tropisch bomenbos in twintig minuten naar de top ratelt.

Eenmaal boven hoef je niet te rekenen op rust en ruimte. Dit is Rio’s toeristische topattractie met behalve het beeld ook het allermooiste uitzicht op bergen, stad en zee, en op de terrassen ziet het bij helder weer dan ook zwart van de mensen. Blijf lekker plakken tot zonsondergang en hup, je hebt het wonderschone panorama aan Jezus’ voeten zomaar voor jezelf.

MAANDAG
Tram naar Santa Teresa

Een van Rio’s leukste (en goedkoopste) attracties verschuilt zich achter de kantoortoren van Petrobras aan het Largo de Carioca. Daar staat het stationnetje waarvandaan de laatste tram van Zuid-Amerika vertrekt, de bonde of bondinho. Koop voor Rs. 0,60 (ca. € 0,25) een kaartje aan het loket, en dan begint de pret. Al piepend en krakend, trillend en hobbelend rijdt het kanariegele houten open trammetje uit 1891 (!) naar Santa Teresa.

Kort na vertrek wordt het duizelingwekkend hoge monumentale Arcos da Lapa-viaduct genomen, daarna gaat het rakelings langs huizen of afgrond heuvelopwaarts en wordt om de haverklap gestopt om passagiers in te laden. Ook al is de tram bomvol, er kan altijd nog meer bij op de treeplank. Tijdens de rit van twintig minuten klimt de tram flink, wat gepaard gaat met ontelbare haarspeldbochten – en een uitzicht op Rio de Janeiro dat almaar mooier wordt.

Op Largo dos Guimarães, het centrale plein van Santa Teresa, rijdt de tram linksaf door naar Dois Irmãos, rechtdoor naar Paula Matos of rechtsaf naar de remise, een paar honderd meter verderop. Daarin huist een klein maar fijn trammuseum, gratis te bezoeken op vertoon van je tramkaartje. Santa Teresa is een oud bohémienwijkje met kleurige koloniale huizen met kunstenaarsateliers, winkeltjes en simpele, maar leuke eettentjes. Breng ook een bezoekje aan Largo das Letras, een plezante boekenwinkel met een klein café.

Per tram gaat het terug naar beneden, maar het is ook leuk om te lopen. Maak een tussenstop bij het Parque das Ruinas, waar de ruïne van de villa van een excentrieke aristocratische dame is omgebouwd tot tentoonstellingsruimte, met een klein park met puik uitzicht op Rio. En bij het Museu Chácara do Céu, dat tijdens carnaval 2006 werd beroofd van z’n Picasso, Dali, Matisse en Monet, maar waar nog wel een schilderij hangt van onze eigen Frans Post, de eerste Europeaan die de Nieuwe Wereld schilderde.

DINSDAG
The Girl from Ipanema

De boulevard werd ontworpen door Braziliës sterarchitect Oscar Niemeyer, Fred & Ginger dansten in het Copacabana Palace en La Dietrich en Lady Di logeerden er, het is vier kilometer lang en tientallen meters breed, en van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat ligt het bomvol gebronsde Brazilianen. Copacabana is met stip ’s werelds beroemdste strand. Door de nabijheid van favelas is het ook Rio’s gevaarlijkste strand; met grote regelmaat worden zonnebadende toeristen én locals hier gerold en beroofd.

Zeker gaan zien, dat beroemdste strand ter wereld, want het is een plaatje. Maar dan snel door naar Ipanema. Bijna zo lang, bijna zo breed, bijna zo mooi en bijna zo beroemd – mede dankzij de bossanova-klassieker The Girl from Ipanema, in 1962 geschreven door Antonio Carlos Jobim en onlangs nog zoetgevooisd gezongen door Bebel Gilberto. Hier is het veiliger, chiquer, gemoedelijker en lekker overzichtelijk.

Bij Posto Nove (uitkijktoren negen) liggen louter jonge Braziliaanse binken met wasbordjes en beeldschone meisjes in minikini, bij post 8 ligt het homostrand en ook hippies, surfers, intellectuelen, singles en gezinnetjes met kinderen hebben elk hun eigen stuk zand. Een koel biertje of vers gemixte caiprinha is altijd in de buurt en aan het eind staat strandrestaurant Caneco voor een puik uitzicht op de de ansichtkaartwaardige tweelingrots Dois Irmãos en misschien wel de mooiste zonsondergang van Rio. Ipanema is ook de naam van de achterliggende wijk, met de chicste winkels, beste restaurants en hipste hotels van Rio.

WOENSDAG
Rio’s Regenwoud

Rio de Janeiro is de enige stad ter wereld met een regenwoud binnen de stadsgrenzen: Nationaal Park Tijuca. Dit ‘stadsoerwoud’ is een tropische oase van rust en ruimte, zacht ruisende watervallen en vrolijk fluitende vogels. Vlakbij het stadsgewoel wonen hier cobra’s, leguanen, ocelotten, luiaards, agoeti’s en brulapen. Van de honderden verschillende bomen en planten die er voorkomen, zijn flink wat soorten bijzonder en bedreigd.

Voor de verandering kun je je watervoorraad thuis laten; overal stromen riviertjes en beekjes en kabbelt uit bronnen tussen de rotsen heerlijk helder water dat zuiver en schoon genoeg is om te drinken. Het park meet ruim honderd vierkante kilometer en kan, al dan niet met een gids, per (huur)auto worden verkend. Wie geen eigen vervoer heeft en toch wat wil zien, kan terecht in het voorste deel achter de toegangspoort; het Floresta de Tijuca.

Al na een paar honderd meter vind je de eerste attractie van het regenwoud, een ruim dertig meter hoge waterval, en iets verderop de tweede, een pittoreske 19e-eeuwse kapel. Verder is er een wirwar van wandelpaden om uit te kiezen; volg de wegwijzers of koop een plattegrond bij de kiosk of in het bezoekerscentrum en trek eropuit. Wie optimaal wil genieten van de rust van het regenwoud komt doordeweeks; carioca’s, zoals de inwoners van Rio heten, komen hier in het weekend massaal picknicken.

DONDERDAG
Brigitte Bardots Búzios

Nadat Brigitte Bardot Saint-Tropez had gelanceerd, was het in 1964 de beurt aan Búzios, op twee uur rijden van Rio. De wulpse Française stapte er het strand op, trok haar slippertjes uit en jawel: het wemelde van de paparazzi, het ‘verloren tropische paradijs’ stond op de kaart en veranderde van een slaperig vissersdorp in een bruisende badplaats.

Aanvankelijk was Búzios alleen bestemd voor de Braziliaanse en internationale jetset, nu kan iedereen er terecht – hoewel er in het ‘Saint-Tropez van Brazilië’ nog steeds een zweem van chic rondwaart. Wat BB in Búzios zag: een transparante azuurblauwe zee en twee dozijn witte zandstranden met wuivende palmbomen, tegen een achtergrond van groene bergen. Prachtig, en dankzij Bardot kan lekker worden geluierd en goed worden gegeten bij relaxte strandbars.

Het aanbod aan kant-en-klare betaalbare dagtripjes naar Búzios is uitgebreid, maar dan is er geen tijd om te luieren in het handwarme zeewater, tijdens een ontspannen boottochtje te snorkelen tussen de tropische vissen, een kokosnoot met een rietje te drinken met je tenen in het zand en ’s avonds uiteten te gaan in een van Búzios’ uitstekende restaurants. Beter is het daarom om op eigen gelegenheid te gaan: ’s morgens vroeg vertrekken, ’s avonds terug, of beter: blijf een nachtje slapen in Búzios.

VRIJDAG
Picknick op het Suikerbrood

Behalve de Corcovado heeft Rio nog een markante berg die op alle ansichten prijkt: de vierhonderd meter hoge eivormige granieten monoliet die loodrecht uit zee oprijst. Brazilianen herkennen er een suikerbrood in, en noemen ’m daarom Pão de Açucar.

Die Suikerbroodberg is een van Rio’s populairste toeristentrekkers, dankzij de bijna honderd jaar oude en 1400 meter lange kabelbaan die naar de top bungelt. Eenmaal boven word je getrakteerd op een 360-graden-panorama van jewelste: van de goudgele stranden van Copacabana en Ipanema via het Tijuca-regenwoud met het Christusbeeld tot de wolkenkrabbers van Centro, de blauwe Guanabarabaai vol dobberende plezierbootjes en aan de overkant Niterói met de spierwitte ufo van Oscar Niemeyer. Genieten geblazen.

Zoals je van een populaire attractie mag verwachten, barst het boven van de souvenirwinkels en toeristenrestaurants. Het eten is hier duur en erg slecht, dus doe jezelf een plezier en neem een picknick mee naar boven. Zoek een stil plekje op in het achter het winkelcentrumpje verstopte parkje, en geniet aan een picknickbank in stilte van misschien wel ’s werelds meeslependste uitzicht.

ZATERDAG
De ufo van Niemeyer

Toch gek: Rio’s beroemdste gebouw staat helemaal niet in Rio. Niterói, aan de overkant van de Guanabarabaai, is een zelfstandige stad en daar moet je wezen voor de spierwitte ufo van Braziliës beroemdste architect, Oscar Niemeyer. Eind jaren vijftig stampte hij een compleet nieuwe hoofdstad uit de grond, Brasilia, die nu op de Werelderfgoedlijst staat als pronkstuk van modernistische architectuur, en in 1996, toen Niemeyer 89 jaar was, bouwde hij in Niterói het Museu de Arte Contemporânea ofwel het Museum voor Moderne Kunst. De kunstcollectie van het MAC stelt niet veel voor, maar het gebouw zelf is een surrealitisch suikerwit ruimteschip, dat scherp afsteekt tegen het blauw van de Guarabanabaai, met op de achtergrond de skyline van Rio.

Per draagvleugelboot ben je binnen vijf minuten in Niterói en de wandeling van de ook door Niemeyer ontworpen bootterminal naar het MAC is een aangename, langs een Portugees fort met piepklein strand, over een boulevard vol vissers en een eilandje met een koloniale kapel, een fortruïne en een zandstrandje vol zonnebakkende Brazilianen. Net voorbij dat pittoreske Ilha de Boa Viagem zie je Niemeyers MAC staan en valt, zelfs als je het niet zo hebt op moderne architectuur, je mond open van verbazing en bewondering. 

Handig om te weten
Corcovado
Station Cosme Velho staat aan de gelijknamige straat in de wijk met dezelfde naam, en is te bereiken per taxi of stadsbussen 422 of 497 op Largo do Machado, 583 in Leblon of 584 in Copacabana. De tandradtrein vertrekt dagelijks elk halfuur, van 08:30 tot 18:30 uur, een retourtje kost Rs 36 (ca. € 14). Lokale reisbureautjes organiseren kant-en-klare excursies naar de Corcovado, te boeken via de hotelreceptie. Voordat je gaat: kijk eerst omhoog, want een bezoek aan Christus op de Corcovado is echt alleen de moeite waard op een heldere dag. Info:www.corcovado.com.br (trein) en www.corcovado.org.br (Cristo Redentor).
Santa Teresa
Het trammetje naar Santa Teresa vertrekt vanaf het Estação Carioca, achter de kantoortoren van Petrobras aan het Largo de Carioca (metrohalte Carioca). Theoretisch rijdt de tram van zes uur ’s morgens tot elf uur ’s avonds elk halfuur, in de praktijk wordt er vertrokken zodra de tram vol is of de machinist zin heeft. Op zaterdag is het mogelijk om met deze tram door te rijden naar het Estação Cosme Velho, vertrekpunt van de kabeltrein naar het Christusbeeld op de Corcovado.
Het trammuseum (Museu do Bonde) is dagelijks open van 09 tot 16:30 uur. Boekenwinkel Largo das Letras aan Largo dos Guimarães is alle dagen behalve maandag open van 14 tot 22 uur, zondag tot 20 uur – op die dag is er in de tuin een vlooienmarkt. Het Parque das Ruinas is dagelijks open van negen tot vijf, het Museu Chácara do Céu van twaalf tot vijf, behalve op dinsdag.
Voor wie naar beneden wandelt: voorbij het museum is er langs de kronkelweg naar beneden weinig interessants meer te zien, dus spring bij het kleine stationnetje Largo do Curvelo weer op de tram naar het centrum.
Neem vooral een fotocamera mee, want de uitzichten op Rio de Janeiro zijn spectaculair, maar pas op je spullen, want het open trammetje maakt het tasjesdieven en zakkenrollers extra makkelijk. Het is niet aan te bevelen om Santa Teresa ’s avonds te bezoeken. Meer informatie over de tram en bezienswaardigheden langs de lijn op http://www.riodejaneiro-turismo.com.br/…
Copacabana & Ipanema
Copacabana is bereikbaar per metro, halte Siqueira Campos brengt je in het centrum, daarvandaan is het vier blokken naar het strand. Vanaf metrohalte Siqueira Campos vertrekt ook de Metrô na Superfície (‘bovengrondse metro’, maar da’s dus gewoon een bus) naar Praça General Osório, het centrale plein in Ipanema. Info: www.metrorio.com.br.
Copacabana is vooral ’s avonds maar ook overdag tamelijk gevaarlijk. Wil je zonnebakken op het beroemdste strand ter wereld, laat dan álle kostbaarheden achter in het hotel en wandel met slechts een handdoekje en in niets dan zwemkleding het strand op – ook als je daarvoor met de bus of de metro moet, daarvan kijkt niemand hier vreemd op.
Een strand verderop op Ipanema is het een stuk veiliger, en dat is ook de reden waarom je beter hier dan in Copacabana een hotel boekt.
Zwemmen is zowel op Copacabana als Ipanema niet aan te raden; de golfslag is krachtig, de zeebedding loopt steil af en vaakt staat er een sterke onderstroom. Pootjebaden is ook lekker. Info:www.copacabana.info en www.ipanema.com.
Nationaal Park Tijuca
De Entrada da Floresta, de toegangspoort tot het wandelvriendelijke deel van het Nationaal Park Tijuca, is te bereiken met bus 221 op Praça XV de Novembro, 233 of 234 op het busstation (rodoviária) en 133 op Rua Jardim Botânico, richting Alto da Boa Vista, uitstappen bij halte Praça Alfonso Viseu.
Door het Nationaal Park Tijuca kriskrast een wirwar van tweehonderd wandelroutes. Die zijn het beste te verkennen met een gids van Aventuras Rio (www.aventurasrio.com.br) of Rio Hiking (www.riohiking.com.br). Het park met een gids én jeep doorkruisen kan ook; met Rio by Jeep (www.riobyjeep.com) of Jeep Tour (www.jeeptour.com.br).
Búzios
Búzios is bereikbaar per bus vanaf het busstation. Busmaatschappij 1001 rijdt zevenmaal daags heen en weer; let wel op dat de laatste bus terug naar Rio al om 19 uur uit Búzios vertrekt. Dienstregeling: www.autoviacao1001.com.br. Let op: het busstation van Rio, Rodoviária ligt drie kilometer ten noorden van het centrum in de wijk São Cristovão, het busstation van Búzios ligt vier kilometer van het centrum en taxi’s staan er niet altijd paraat.
Een makkelijk alternatief vormen de vele kant-en-klare dagexcursies die door reisbureautjes in Rio worden aangeboden. Door de stevige concurrentie zijn die vaak spotgoedkoop, maar hou er rekening mee dat het met een (mini)bus minstens drie uur rijden is, en dat je dus meer tijd kwijt bent aan het vervoer dan aan Búzios zelf. Bij de betere tripjes is toch nog een ontspannen boottochtje inbegrepen met tijd om te snorkelen en een stop bij Búzios mooiste strandje. Boeken via de hotelreceptie of bijvoorbeeld bij Blame it on Rio 4 Travel, een reisbureautje in het centrum van Copacabana;www.blameitonrio4travel.com.
Vermijd de weekends in het hoogseizoen (december-februari), want dan is Búzios bomvol carioca’s op een weekendtripje. Info:www.buziosonline.com.br.
Suikerbroodberg
Het benedenstation van de kabelbaan staat aan Praça General Tibúrcio, bereikbaar per bus 107 vanuit Centro, Catete en Flamengo, 511 en 512 vanuit Ipanema en Copacabana, richting Urca of Praia Vermelha. De reis per kabelbaan gaat naar boven in twee delen; eerst naar het tussenstation op de aanpalende granietrots Morro da Urca, half zo hoog als de Suikerbroodberg, met panoramaterrassen, souvenirwinkels en een kleine tentoonstelling, en dan door naar het hoogtepunt op 396 meter. De kabelbaan vertrekt elk halfuur of zoveel vaker als nodig is, een retourtje kost Rs 35 (ca. € 14). Tussen tien en drie is het spitsuur, dus kom liever laat; de kabelbaan bungelt tot tien uur ’s avonds en een mooiere zonsondergang dan hier zul je niet snel zien. Info:www.bondinho.com.br.
Niterói
Niterói is bereikbaar per draagvleugelboot vanuit de veerhaven aan Praça XV de Novembro in Centro. Het Museu de Arte Contemporânea is dagelijks behalve maandag open van tien tot zes, een kaartje kost Rs 4 (ca. € 1,50). Het lokale VVV’tje in de veerhaven deelt plattegrondjes uit met toeristische informatie onder de titel Niterói in 3 days. Dat is met wereldstad Rio naast de deur iets te optimistisch, maar breng wel een bezoek aan het mooie Ilha de Boa Viagem, de beeldschone baai en het 16-eeuwse Fortaleza de Santa Cruz – in het weekend vaart vanuit de veerhaven elk uur een bootje naar die drie locaties. 
Rio de Janeiro Praktisch
Hoe kom je er?
Er zijn vanuit Amsterdam geen rechtstreekse vluchten naar Rio de Janeiro. U komt er met een overstap in Madrid (retour vanaf € 725 all-in, www.iberia.nl) of Lissabon (va. € 750, www.boektap.nl). Klimaatneutraal vliegen kost € 51,25; www.greenseat.nl.
Georganiseerde reizen
BrazilTours biedt een ‘city starter’ inclusief vlucht Amsterdam-Rio v.v., transfers en twee hotelovernachtingen aan vanaf € 800 p.p., en de individuele rondreis ‘Romantisch Rio’ met vluchten, transfers en 4 nachten in Rio en 3 in Búzios vanaf € 1200 p.p., www.braziltours.nl.
Informatie
Voor vertrek: Braziliaanse ambassade, afdeling Toerisme, tel. 070 302 3959,www.brazilianembassy.nl. Ter plekke: VVV’tjes op het vliegveld en busstation en in Copacabana, www.riodejaneiro-turismo.com.br.

Gratis nieuwsbrief
Wil jij mijn reisreportages gratis in je mailbox? Ik stuur je graag eens per kwartaal mijn nieuwsbrief.