Reisjournalist Sander Groen verkent voor de Volkskrant deze zomer wekelijks een onvermoede bestemming in Nederland of net over de grens. Aflevering 11: terug in de tijd op buitenplaats Beeckestijn
‘De tuinman was de best betaalde kracht van het hele park, want hij had verschrikkelijk veel werk.’ Margje Hazewindus leidt als vrijwilligster bezoekers rond. ‘Wij hebben hier twee tuinen achter elkaar, een formele tuin in Franse barokstijl en een romantische, Engelse landschapstuin. Dat bestaat bijna nergens nog.’ Wonder boven wonder bleef het originele ontwerp van landschapsarchitect Johann Georg Michael bewaard en zo kan Vereniging Natuurmonunten, de huidige eigenaar, de boel in oude luister herstellen. Dit voorjaar werd bijvoorbeeld de bloemenwaaier, een kunstige cirkel van gedraaide bloemenperken, opnieuw aangelegd volgens het 18de-eeuwse plantschema. ‘Dit is misschien wel de best bewaarde buitenplaats van Nederland,’ zegt Margje trots.
Op een halfuurtje treinen van Amsterdam, ingeklemd tussen het Noordzeekanaal, de Rijksweg en het dorp Driehuis, ligt buitenplaats Beeckestijn. Op de lange rechte lanen met knisperend grint, marmeren standbeelden, klaterende fonteinen en ruisende loofbomen geurt het naar oud geld. In de Gouden Eeuw stonken de Amsterdamse grachten danig en daarom trokken de notabelen ’s zomers naar het platteland, waar ze weelderige buitenplaatsen lieten aanleggen. Op deze per schip en koets goed bereikbare plek lieten achtereenvolgens burgemeester Joan Corver, VOC-bewindhebber Jan Trip de Oude, stadscommissaris Jan Trip de Jonge en schepen Jacob Boreel een simpele boerenhofstede uitbouwen tot een uitzinnig landhuis met torentjes, windvanen, lantaarns en een rococo-uurwerk boven de voordeur.
Vanuit de entreehal kijkt men dwars door het huis heen naar buiten, helemaal tot aan het einde van de tuinen. Dat heet een zichtas, zo vertelt Margje. Zij weet ook waar de kleine gebouwtjes naast de poort voor dienden: vanwege de ommuring kon men vanuit het hoofdhuis niet naar buiten kijken en daarom dronken de bewoners thee in deze ‘speelhuisjes’ met uitzicht op het Wijkermeer. Aan weerszijden van de oprijlaan staan niet één maar twee koetshuizen, wat niet nodig was, maar wel symmetrisch – het aristocratisch oog wil ook wat. In een ervan huist nu Brasserie Beeckestijn, waar de ontbijtjes vernoemd zijn naar de illustere bewoners en in stijl worden opgediend in drie gangen.
Op de drie buitenplaatsen die hier bij elkaar liggen, is alleen het huis van Beeckestijn van binnen te bezichtigen. Dat van Waterland was een boetiekhotel, dat begin dit jaar op de fles ging, en in dat van Velserbeek huist een advocatenkantoor. Maar ook die tuinen zijn vrij toegankelijk en vooral Velserbeek, een uitgestrekt park met hertenkamp en theeschenkerij, is een wandeling waard. Neem ook een kijkje aan de kanaalkant in het dorp Oud-Velsen, met een stokoud kerkje en dito restaurant, of aan de duinkant in Driehuis, met tegenover elkaar een rumoerige kroeg voor het volk en een grand café voor de kak – zoveel is er nou ook weer niet veranderd sinds de Trippen hier neerstreken.
Praktische informatie
Reis
Station Driehuis is bereikbaar vanuit Amsterdam of Haarlem met de trein richting Hoorn. Buitenplaats Beeckestijn ligt op wandelafstand, maar op het station is ook een beperkt aantal OV-fietsen te huur; ns.nl, ov-fiets.nl
Route
De wandelroute ‘Natuurpracht en historie in Velsen’ leidt in 6 km langs buitenplaats Beeckestijn, landgoed Waterland en park Velserbeek; route.nl. Natuurmonumenten biedt routes op Beeckestijn van 1,5 en 2,5 km; natuurmonumenten.nl
Doen
De tuinen van buitenplaats Beeckestijn zijn gratis toegankelijk, het huis is geopend do t/m zo 11-16u; € 4, tickets via museumhuizen.nl. Elke eerste zondag van de maand is er een gegidste rondleiding door huis en tuinen; € 7, aanmelden via buitenplaatsbeeckestijn.nl
Lunch
Brasserie Beeckestijn kookt duurzaam met seizoensgebonden streekproducten, bij voorkeur uit de door Natuurmonumenten onderhouden moestuin op de buitenplaats; di-zo 08:30-18u, brasseriebeeckestijn.nl
Thee
Theeschenkerij Velserbeek is gevestigd in de monumentale oranjerie van park Velserbeek; zo 11-19u, theeschenkerij.org
Diner
Het Roode Hert huist in een 16de-eeuwse herberg in poppendorp Oud-Velsen. Het terras kijkt uit op het oude raadhuis, op de kaart staat een verrassingsmenu van 3, 4 of 5 gangen vanaf € 42,50 excl. wijn; di-za 18-21.30u, roodehert.nl
Bed
In de hoofdstraat van Driehuis, op een paar minuten lopen van het station, staat B&B Duingasten. Het tuinhuis fungeert als gastenkamer met eigen ingang, badkamer en terras; € 75 voor twee incl. ontbijt en fietsen, duingasten.nl
Meer bestemmingen in Nederland of net over de grens: volkskrant.nl/groenopreis