Nieuwsbrief

Blonde Duinen

Met natuurmonument Jac.P. Thijsse naar de Kennemerduinen

Duinlandschap met rij bomen
Duinlandschap met rij bomen

Om de week bezoekt reisjournalist Sander Groen voor de Volkskrant een onvermoede bestemming in Nederland of net over de grens. Aflevering 4: met natuurmonument Jac.P. Thijsse naar de Kennemerduinen

Het was de langstlopende reclamecampagne van de vorige eeuw: de plaatjesalbums van koekbakker Verkade. In 1910 verscheen het vijfde album in de reeks: Blonde Duinen. Geografische verwijzingen zijn hierin nagenoeg afwezig, want Thijsse schreef geen reisgids, maar wilde vooral zijn vele lezers aansporen om de vaderlandse duinen te ontdekken. Of dat nou op Terschelling, in het Schoorlse, nabij Noordwijk of in Zeeland was, dat was hem om het even, zolang men maar de natuur in trok. Thijsse baseerde de tekst grotendeels op talloze omzwervingen door zijn eigen achtertuin: de Kennemerduinen. Hier kende hij elke duintop, doornstruik, bloemenvallei, berkenboom, zandwal en zeereep als zijn broekzak.

Steenuil in het duin bij konijnenhol
Steenuil in het duin bij konijnenhol
Vier jonge fitisjes op een tak
Vier jonge fitisjes op een tak
Koekoeksjong op boomstronk met paapje met rups in de bek
Koekoeksjong op boomstronk met paapje met rups in de bek

Villa Binnenduin

Jacobus Pieter Thijsse werd in 1865 geboren in Maastricht en woonde in Grave, Woerden, Amsterdam en op Texel. Maar het langst, namelijk zijn halve leven, bivakkeerde hij in het lommerrijke villadorp Bloemendaal. Villa Binnenduin is een statig woonhuis uit 1897, waar Thijsses natuurtuin naadloos overliep in de door hem zo geliefde duinen.
Dr. Jac.P. Thijsselaan 3, Bloemendaal

Kennemerduinen

Zoals blijkt uit de titel van Verkade-album Blonde Duinen zag het er hier in de tijd van Thijsse anders uit dan nu. Door duinverstuiving was er betrekkelijk weinig begroeiing en daarom liet de natuurbeheerpionier groepjes Corsicaanse dennen aanplanten. Die ‘Thijssebosjes’ zijn her en der in het huidige Nationaal Park Zuid-Kennemerland nog altijd terug te vinden.
Zeeweg 12, Overveen, np-zuidkennemerland.nl

Dennebomen in de duinen
Dennebomen in de duinen
Duinpad met kronkelige grove dennen
Duinpad met kronkelige grove dennen

Kraantje Lek

Deze ouderwetse uitspanning aan de voet van het steile duin De Blinkert bestond al ten tijde van Thijsse. Het restaurant met beschut terras, speeltuin en een beroemde holle boom wordt door hem genoemd op pagina 41 van Blonde Duinen. Perfecte plek voor een pitstop tijdens een wandeling of fietstocht door het nationale park.
Duinlustweg 22, Overveen, kraantjelek.nl

Thijsse’s Hof

Voor zijn zestigste verjaardag kreeg Thijsse van zijn al even natuurminnende vrienden een prachtcadeau: een perceel van twee hectare op de rand van bos en duin, dat hij samen met tuinarchitecten Springer en Sipkes transformeerde tot Thijsse’s Hof. De oudste heemtuin van Nederland is nu een Rijksmonument en bezoekers zijn welkom.
Mollaan 4, Bloemendaal, thijsseshof.nl

Een bronzen Jac.P. Thijsse kijkt uit over Thijsse’s Hof, de oudste heemtuin van Nederland
Een bronzen Jac.P. Thijsse kijkt uit over Thijsse’s Hof, de oudste heemtuin van Nederland

Algemene Begraafplaats

Jac.P. Thijsse overleed tijdens de hongerwinter op 8 januari 1945 aan een hartaanval. Wegens de barre oorlogsomstandigheden kon de begrafenis van ’s lands populairste natuurvorser door slechts een handjevol mensen worden bijgewoond. Het graf is te vinden op de ruim een eeuw oude Algemene Begraafplaats Bloemendaal in vak A, grafnummer 45.
Bergweg 64, Bloemendaal, begraafplaatsen.bloemendaal.nl

Bastaardsatijnvlinder
Bastaardsatijnvlinder
Konijn op den uitkijk in het duin
Konijn op den uitkijk in het duin
Duinroosjes met junikevertjes
Duinroosjes met junikevertjes
Reis
De diverse ingangen van Nationaal Park Zuid-Kennemerland zijn bereikbaar via de treinstations Overveen, Bloemendaal, Santpoort-Zuid of Santpoort-Noord. Daar zijn ook (beperkte aantallen) OV-fietsen te huur à € 3,85 per dag; ns.nl, ov-fiets.nl
Gids
Het gidsje Wandelen in de geest van Jac.P. Thijsse bevat 13 wandelingen door de natuur van de Verkade-plaatjes. Route 1 is 16 kilometer lang en voert van station Santpoort-Zuid naar strandpaviljoen Parnassia aan Zee. € 16,50; gegarandeerdonregelmatig.nl
Tour
Per fiets en te voet voert de Thijsse Tour door de duinen, met tekst en uitleg over Thijsse door een natuurgids. Eerstvolgende: donderdag 25 juli 2019, € 17,50 inclusief biologische lunch, exclusief fietshuur; np-zuidkennemerland.nl
Bomen en struiken in de duinen
Bomen en struiken in de duinen

Tekst en fotografie: Sander Groen, illustraties: L.W.R. Wenckebach en Jan van Oort uit Blonde Duinen (1910), met dank aan: Zaans Museum, Zaandam (collectie SBCEV)

Meer verrassende bestemmingen in Nederland of net over de grens vind je om de week in de Volkskrant-rubriek Groen op reis

Gratis nieuwsbrief
Wil jij mijn reisreportages gratis in je mailbox? Ik stuur je graag eens per kwartaal mijn nieuwsbrief.