Nieuwsbrief

Piazza di Mercatore

Ontdek de expressionistische bouwwerken in het Wilde Westen van Amsterdam

De Jeruzalemkerk (1929) van architect Jan Frantzen in Amsterdamse-Schoolstijl

Reisjournalist Sander Groen verkent voor de Volkskrant om de week een onvermoede bestemming in Nederland. Aflevering 30: de Amsterdamse Mercatorbuurt

‘Je ziet het er misschien niet meteen aan af, maar dit is een Italiaans plein.’ De deelnemers kijken verbaasd om zich heen en een enkeling grinnikt. Rondleider João Vitalis maakt geen grap: ‘Dit plein is ontworpen door Berlage. Kijk eens naar die galerijen daar en die torens hier, die zie je ook in Italië. Het Mercatorplein is eigenlijk Piazza di Mercatore.’ Een eeuw geleden werd Amsterdam grootscheeps uitgebreid in de stijl die destijds in de mode was: de Amsterdamse School. Wie met een gids van Museum Het Schip door de Mercatorbuurt wandelt, ontdekt dat Plan Zuid beroemder is, maar Plan West minstens zo mooi.

Tien jaar geleden was de Mercatorbuurt nog het Wilde Westen van Amsterdam, nu schieten de huizenprijzen omhoog

Mercatorplein

Aan Plan West, het stadsuitbreidingsplan waarmee in twee jaar tijd zesduizend woningen uit de grond werd gestampt, werkten talloze architecten mee. Het centrale plein werd bedacht door dé bouwmeester van toen, Hendrik Berlage. Tien jaar geleden was dit nog een probleemwijk, sinds een grondige opknapbeurt is de gentrificatie in volle gang.

Tijdens de rondleidingen van Museum Het Schip is soms ook het interieur van de Jeruzalemkerk te bezichtigen

Jeruzalemkerk

Architect Ferdinand Jantzen ontwierp protestantse kerken door het hele land, maar de Jeruzalemkerk (Jan Maijenstraat 14) moet wel zijn mooiste zijn. Jantzen ontwierp het symmetrische gebouw, maar ook het interieur, inclusief houten banken, zwierige lampen en kleurige glas-in-loodramen, die het verhaal vertellen van de schepping in zeven dagen.

Het voormalige schoolgebouw De Wissel biedt nu onderdak aan creatieve bedrijfjes en flexwerkplekken

De Wissel

Een schoolgebouw als een oceaanstomer, compleet met kloeke schoorstenen, ontworpen door een onbekende architect. De Wissel (Cabralstraat 1) werd gebouwd in 1926 als lagere school, diende als kerk, later weer als school en nu onder de naam MidWest als creatief verzamelgebouw en flexwerkplek. In de voormalige gymzaal is een café.

In de gymzaal van het voormalige schoolgebouw De Wissel is nu Café MidWest gevesstigd

Vierwindstrekenbrug

Piet Kramer is de beroemdste bruggenbouwer van Amsterdam en de Vierwindstrekenbrug (Jan van Galenstraat/Admiralengracht) is een van zijn meesterwerken. Let op het vernuftige metselwerk, de gietijzeren relingen, de gebogen zitjes en de beelden van Hildo Krop die de windstreken verbeelden: een eskimo (noord), een jager (zuid), een havenarbeider (oost) en een beurshandelaar (west).

De beelden van Hildo Krop op de Vierwindstrekenbrug verbeelden de bewoners van alle windstreken

Het Sieraad

Ook dit imposante Amsterdamse-Schoolgebouw (Postjesweg 1) lijkt op een oceaanstomer, afgemeerd in de Kostverlorenvaart. Voorheen ambachts- en edelsmedenschool, nu dient Het Sieraad als evenementenlocatie, bedrijfsverzamelgebouw, dansschool en restaurant met terras aan het water. Hier verbeelden de beelden van Hildo Krop de ambachten die er werden onderwezen.

De voormalige ambachtsschool Het Sieraad ligt als een bakstenen oceaanstomer in het water van de Kostverlorenvaart
Praktische informatie

Reis
Van Amsterdam Centraal met tram 13 of van Amsterdam Sloterdijk met bus 15 naar halte Mercatorplein. Op beide stations zijn OV-fietsen beschikbaar; ns.nl, gvb.nl, ov-fiets.nl

Doe
Eerstvolgende rondleidingen op 29 oktober en 12 november, info en boeken via hetschip.nl. Volkskrantlezers betalen geen € 24,75 maar € 15 met kortingscode groenopreis.

Pauze
Eten of drinken kan onder meer bij Café Zurich (Mercatorplein), Café Cook (bij de Jeruzalemkerk), restaurant Edel (in Het Sieraad) en Café MidWest (in De Wissel).

Na de architectuurtour is het goed toeven bij Café Cook naast de Jeruzalemkerk

Over twee weken: spoorzoeken in Bilthoven. Meer bestemmingen in Nederland: volkskrant.nl/groenopreis

Gratis nieuwsbrief
Wil jij mijn reisreportages gratis in je mailbox? Ik stuur je graag eens per kwartaal mijn nieuwsbrief.