Reisjournalist Sander Groen verkent voor de Volkskrant om de week een onvermoede bestemming in Nederland of net over de grens. Aflevering 32: Rietveld in Bergeijk
Gispen en Pastoe, die namen kent Groen wel. Maar een weverij die op het platteland voortkwam uit een socialistische landbouwcoöperatie, wat had die met Goed Wonen te maken? In de jaren 50, als donkere interieurs met eikenhouten banken en kasten massaal worden verruild voor witte muren, lichte meubels en frisse gordijnen, draait Weverij De Ploeg overuren. Hun geweven stoffen in moderne dessins gaan de hele wereld over. Het bedrijf breidt uit: Martin Visser ontwerpt meubels, Mien Ruys tekent een park en plantsoenen en Gerrit Rietveld bouwt een fabriek en bungalows. Zo ontpopt een Brabants boerendorp zich tot internationaal vermaard centrum van goede smaak. Wandel mee door modernistisch Bergeijk.
Weverij De Ploeg
Zeeën van licht vallen binnen door de glazen voor- en achterpuien en de opvallende sheddaken van Weverij De Ploeg, het enige fabrieksgebouw dat Gerrit Rietveld ontwierp. De omringende landschapstuin is van Mien Ruys. Het gebouw is een Rijksmonument en biedt sinds 2016 onderdak aan tentoonstellingsbouwer Bruns.
Hoofdkantoor
Hier begon de opmars van Bergeijk als stijlenclave: het 19de-eeuwse voormalige notarishuis tegenover de protestantse kerk fungeerde vanaf 1923 als hoofdkantoor van De Ploeg. Door Gerrit Rietveld werd het verbouwd en uitgebreid, maar een nieuwe eigenaar (een architect, nota bene) maakte die ingrepen weer ongedaan.
Rietveldabri
Wie met het OV naar Bergeijk reist, stapt uit bij een Rietveld. Bij bushalte Hof staat de enige door hem ontworpen abri. Het bushokje dateert uit 1963 en is herkenbaar aan de strakke lijnen, moderne materialen en primaire kleuren (blauwe glazuurtegels en rood en geel glas) als een Rietveld pur sang.
Rietveldklok
Aan het begin van de toegangsweg naar De Ploeg staat een door Rietveld in 1963 ontworpen straatklok, in zwart-wit beton met strakke lijnen en vierkante uurwerken, geplaatst ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van De Ploeg. Het omringende plantsoen met door spoorbielzen afgebakende bloemperken werd ontworpen door Mien Ruys.
Villa Van Daalen
Gerrit Rietveld ontwierp ook tweeëndertig eengezinswoningen, maar dat plan werd niet uitgevoerd. Wat er wél kwam, was een ruime woning voor mededirecteur Roelof van Daalen, waarvoor Rietveld ook het interieur ontwierp. Het huis is nog altijd in bezit van de familie en verkeert in nagenoeg originele staat.
Praktische informatie
Reis
Vanaf treinstation Eindhoven rijden Hermes-bussen 18 (richting Bergeijk Loo) en 318 (richting Luyksgestel) in ca. 45 min. naar halte Bergeijk Hof; ns.nl, hermes.nl
Tour
Gidsen van Stichting Rietveld en Ruys verzorgen rondleidingen op 12, 13, 19 en 20 december, € 15 voor Volkskrantlezers, info en boeken: rietveldenruys.nl/rietveld-safari
Bed
Het enige hotel in het dorp is het eenvoudige maar prettige Eddies Hotel, met eetcafé en zeven kamers vanaf € 95 voor twee inclusief ontbijt; eddies-hr.nl
Over twee weken: Dennis Severs’ House in Londen. Meer bestemmingen in Nederland of net over de grens: volkskrant.nl/groenopreis