Nieuwsbrief

Van A tot Zaragoza

De Expo 2008, die dit weekend begint, zet de hoofdstad van het voormalig koninkrijk Aragón weer stevig op de wereldkaart. Voilà, de vergeten vijfde stad van Spanje.

Waarom nu?

De toekenning werd gevierd alsof Real Zaragoza de wereldbeker had gewonnen en nu is het zover: tot half september is Zaragoza gaststad van de nieuwste Wereldtentoonstelling. Honderd landen bouwden paviljoens op een schiereiland in de meanderende Ebro, er zijn themapleinen en een kabelbaan, water- en vuurtorens, restaurants en theaters – en alles alle dagen open tot drie uur ‘s nachts. De Expo 2008 wordt ‘het spetterendste waterfestijn op aarde’. Fijne bijkomstigheid: Zaragoza, halfweg tussen Madrid, Bilbao en Barcelona en de vergeten vijfde stad van Spanje, waar tweeduizend jaar geschiedenis door de straten waait en vier culturen hun sporen nalieten, staat weer op de wereldkaart.

Hoe kom je er?

Een retourtje Amsterdam-Zaragoza via Madrid kost bij Iberia (www.iberia.nl) ca. € 400 all-in. Ryanair (www.ryanair.com) vliegt vanuit Charleroi (B) rechtstreeks naar Zaragoza vanaf € 30 retour all-in. Andere budgetopties: van Eindhoven naar Madrid (va. € 20, www.ryanair.com) of van Amsterdam naar Barcelona (va. € 80, www.clickair.com) en per hogesnelheidstrein (www.renfe.es) in anderhalf uur naar Zaragoza. Een taxi van het vliegveld naar de stad kost ca. € 15. Ook treinstation Las Delicias ligt buiten het centrum; bussen rijden frequent en kosten € 1,85, een taxi kost ca. € 10.

Wegwijs worden

Zaragoza is overzichtelijk: de oude binnenstad heeft bijna alle toeristentrekkers bij elkaar tussen de rivier Ebro en Plaza de España, met het anderhalve kilometer lange Plaza del Pilar als kloppend hart. De Expo (www.expozaragoza2008.es) is op een schiereiland in de rivier, op wandelafstand van station Delicias en vanuit het centrum bereikbaar met de Expobus en dubbeldeks toeristenbus. De Zaragoza Card (www.zaragozacard.com), verkrijgbaar bij de bijzonder behulpzame stads-VVV op Plaza del Pilar voor 14, 19 of 23 euro voor respectievelijk één, twee of drie dagen, is goed voor gratis tapas, stadswandelingen, OV en álle monumenten en musea – die kaart is zo terugverdiend.

Boek een bed

Driewerf hoera voor Hotel Sauce: fris ingericht, prettig geprijsd en centraal, op een paar passen van Plaza del Pilar. Terecht populair, dus bijtijds boeken (2pk va. € 65 excl. ontbijt, www.hotelsauce.com). Comfortabele en centrale alternatieven zijn Hesperia Zaragoza (va. € 65, www.hesperia.es), Hispania (va. € 70, www.hotelhispania.com) en Husa Via Romana (va. € 80, www.hotelhusaviaromana.com). Wie vooral voor de Expo komt, boekt Hotel Tryp (va. € 90, www.solmelia.com), handig tegenover de ingang en de kabelbaan, met een lobby vol Barcelona-stoelen en alles licht en luchtig en loungy.

Speel voor pelgrim

Zaragoza is de trotse bezitter van de belangrijkste pelgrimskerk van Spanje na die van Santiago de Compostela: de Basilica de Nuestra Señora del Pilar, versierd met fresco’s van Francisco Goya. Hier verscheen de Heilige Maagd aan Jakobus de Meerdere. Niets bijzonders, de katholieke kalender staat bol van de Mariaverschijningen, alleen verscheen Onze Lieve Vrouwe hier niet virtueel, zoals in Lourdes of Fatima, maar in levenden lijve. Maria reisde in het jaar 40 van Jeruzalem naar Zaragoza om de apostel, die het even niet meezat met de evangelisatie, een hart onder de riem te steken. Bij zich droeg ze een drie meter hoge pilaar van groene jaspis om daarop een basiliek te bouwen. Duizenden pelgrims komen jaarlijks naar Zaragoza om het zwarte Mariabeeldje met geborduurde dekmantel en zilveren kroon te bewonderen en de pilaar te kussen. Moest u ook doen – en neem dan de lift naar een meeslepend panorama van Zaragoza.

Heilige huisjes

Aan hetzelfde plein staat La Seo, die van buiten klein lijkt maar van binnen immens blijkt. De kathedraal is gebouwd in een mengelmoes van Moors en Mudejar tot barok en renaissance en binnen is geen millimeter muur onversierd gelaten. Zaragoza is Spaans en dan zijn er vanzelf meer katholieke kerken het bekijken waard. Bijzonder is de Iglesia del Sagrado Corazón de Jesús met een tentoonstelling van de faroles (verlichte draagbaren van glas-in-lood) van El Rosario de Cristal, een plechtige processie die tijdens de Fiestas del Pilar door Zaragoza’s straten wordt gesjouwd. Van Maria met kindeke tot de Passie van Christus, maar ook de complete Basilica del Pilar op schaal en het schip van Columbus, en alle glazen gevaartes worden wondermooi van binnen verlicht.

Op stap met Caesar

In 14 voor Christus stichtte Caesar Augustus de nederzetting Caesaraugusta die zich in rap tempo ontwikkelde tot een van de belangrijkste steden van het Romeinse rijk. Daarna kwamen de Moren en de christenen en twee millennia later herinnerde niets aan de welvarende Romeinse kolonie, totdat drilborende bouwvakkers bij toeval stuitten op de restanten van een Romeins theater. Tevoorschijn kwamen ook de restanten van een badhuis, rivierhaven en forum. Goed voor vier archeologische musea waar tekeningen, maquettes en films de stapels stenen op verhelderende wijze in perspectief plaatsen. Naast een fier standbeeld van Caesar Augustus staat een stuk Romeinse stadsmuur.

Moors moois

Het Aljafería-paleis werd in de elfde eeuw gebouwd door de Moorse emir Ahmad I en later door katholieke koningen naar hartelust verbouwd. Gevolg: een imposante ratjetoe van islamitische, militaire en renaissancistische architectuur, maar bovenal een pronkstuk van de Aragonese Mudejarstijl, genoteerd op Unesco’s Werelderfgoedlijst. Met Cordoba’s Mezquita en Granada’s Alhambra staat Zaragoza’s Aljafería met stip in de top-drie van mooiste Moorse paleizen.

Shoppen

Alle Spaanse topmerken, van Adolfo Dominguez tot Zara, zijn in Zaragoza vertegenwoordigd. De oude stad is voor ouderwetse winkeltjes, zoals de anderhalve eeuw oude pastelería Fantoba met de lekkerste Spaanse zoetigheid, La Española met louter Aragonese specialiteiten en La Casa del Bacalao met niets dan stokvis. Ook niet missen: de modernistische versmarkt en de zondagsmarkten, met antiek en curiosa op Plaza de San Bruno, kunst op Plaza de Santa Cruz en El Rastro, de vlooienmarkt in de straten rond de stierenarena.

¡Más tapas!

Indrinken op het grote terras van El Real, pal aan Plaza del Pilar met uitzicht op de kleurige koepels van de basiliek, of in Gran Café Zaragoza, voorzien van een doorrookt interieur dat niet zou misstaan in een Weens koffiehuis. Daarna aan de tapas in uitgaanswijk El Tubo. La Cueva en Aragón serveert niets dan paddestoelen, maar wel in duizend-en-een varianten. Naar Taberna Doña Casta voor een bord vol huevos rotos, min of meer een vloeibare tortilla met roerei, aardappel en bijvoorbeeld foie gras. De specialiteit van La Miguería is de lokale lekkernij migas; in olijfolie gedrenkt broodkruim met jamón, chorizo of wat dan ook.

Picknick in het park

Het grootste stadspark heet officieel Parque Primo de Rivera, naar de fascistische dictator die het in 1929 opende, maar is beter bekend is als Parque Grande. Een op Versailles geïnspireerde groene long van keurige pleinen en wandelpaden langs fonteinen en vijvers. De restaurants zijn duur en het eten is niet best; shop eerst in de Mercado Central een picknick bij elkaar, stap dan op de toeristenbus, zoek een stil plekje in het park tussen de fluitende vogels en smullen maar.

La Ruta Goya

Zaragoza’s grote volksheld is Francisco Goya. In de stad zelf zijn twee fresco’s te bewonderen in de Pilar-basiliek, in de Patio de la Infanta veertien schilderijen en in het Museo de Zaragoza nog een elftal. La Ruta Goya leidt langs vijf dorpen in Aragón: Fuendetodos met het knibbel-knabbel-knuisje-huisje waar Goya in 1746 werd geboren en het kleine Museo del Grabado met tekeningen, etsen en litho’s en ook in Huesca, Remolinos, Muel, Pedrola en Calatayud is Goya te zien. De regionale VVV van Aragón (www.turismodearagon.com) heeft de folder Goya en Aragón (in het Spaans, via de website is de Engelstalige versie te downloaden).

Expo 2008

Water is het thema van de Expo 2008. Het Nederlands paviljoen, ontworpen door Amsterdams architectenbureau Totems, haakt daar bij aan. In het bescheiden polderpaviljoen is een interactieve tentoonstelling te zien en een film over waterland Holland. Onze kroonprins en waterkoning Willem Alexander kunt u met zijn Maxima zomaar tegen het lijf lopen op de Nederlandse dag van de Expo op 25 juni. De Expo 2008 duurt tot en met 14 september, is dagelijks open tot drie uur ’s nachts (!) en een entreekaart kost 35 euro. 

Gratis nieuwsbrief
Wil jij mijn reisreportages gratis in je mailbox? Ik stuur je graag eens per kwartaal mijn nieuwsbrief.